1. Kto może skorzystać z upadłości konsumenckiej?

Upadłość konsumencka przewidziana jest zarówno dla osób fizycznych, które nie prowadzą działalności gospodarczej, jak i również dla byłych przedsiębiorców. Obecny stan prawny dopuszcza złożenie wniosku przez przedsiębiorcę już na drugi dzień po wyrejestrowaniu swojej działalności z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.

2. Co się dzieje z majątkiem upadłego?

Zgodnie z przepisami prawa upadłościowego, po ogłoszeniu upadłości, majątek należący do dłużnika w dniu ogłoszenia upadłości staje się tzw. masą upadłości. W skład masy upadłości wchodzi majątek należący do upadłego w dniu ogłoszenia upadłości oraz nabyty przez upadłego w toku postępowania upadłościowego. Nic więc dziwnego, że skutkiem ogłoszenia upadłości konsumenckiej jest utrata przez upadłego możliwości korzystania, zarządzania oraz rozporządzania majątkiem przynajmniej do czasu uprawomocnienia się postanowienia o ustaleniu planu spłaty lub postanowienia o umorzeniu wszystkich zobowiązań bez ustalania planu spłaty. Syndyk w trakcie postępowania upadłościowego dokonuje likwidacji majątku dłużnika, aby w dalszej części procedury dokonać zaspokojenia wierzycieli.

3. Ogłoszenie upadłości konsumenckiej — jakie konsekwencje?

Pomimo tego że ogłoszenie upadłości wydaje się często jedynym sposobem na rozwiązanie problemu z zadłużeniem, warto je dobrze przemyśleć. Skutki postępowania mogą być bowiem dość dotkliwe i w przypadku ustalenia planu spłaty - odczuwalne przez kilka lat. Do najważniejszych konsekwencji jakie niesie upadłość konsumencka należy zaliczyć ograniczony dostęp do własnych środków pieniężnych i likwidacje majątku dłużnika. W celu spłaty wierzycieli syndyk nie tylko zajmie Twoje wynagrodzenie za pracę i środki na koncie bankowym (do określonej wysokości), ale może także zlicytować Twoje mieszkanie, samochód, czy motocykl. Syndyk natomiast kategorycznie nie może spieniężyć sprzętów niezbędnych do codziennego użytku (np. lodówki, kuchenki czy pralki).

4. Czy syndyk dokonuje potrąceń podobnie jak komornik?

Syndyk dokonuje potrąceń na podstawie tych samych przepisów co komornik. Tym samym w trakcie trwania postępowania upadłościowego, syndyk dokonuje potrąceń z wynagrodzenia, renty bądź emerytury w takich samych granicach, w jakich potraceń dokonywał dotychczas komornik. Warto pamiętać, że kwotą wolną od potrąceń przy wynagrodzeniu za pracę jest zawsze kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę.

5. Czy wynagrodzenie uzyskiwane w ramach zawartych umów cywilnoprawnych (umowa zlecenia, umowa o dzieło) podlegają potrąceniom w pełnej kwocie, tj. do 100% wynagrodzenia?

Przy omawianym problemie przede wszystkim w pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę, iż egzekucja wynagrodzenia ze stosunku pracy podlega ograniczeniom określonym w przepisach Kodeksu pracy, czyli co do zasady egzekucji podlega 50% pensji, lecz zupełnie wolna od zajęcia komorniczego jest równowartość minimalnego wynagrodzenia, przy uwzględnieniu, że praca wykonywana jest na pełny etat. Jest to o tyle istotne, że rozwiązanie to stosuje się na zasadzie analogii również do wszystkich świadczeń powtarzających się, których celem jest zapewnienie utrzymania, np. umów zlecenia przewidujących okresowe wynagrodzenie.
Należy przy tym mieć na uwadze, że zwrot z podatku wchodzi w całości do masy upadłości.

6. Czy należy od razu wyprowadzić się ze swojego mieszkania?

Jeżeli w skład masy upadłości wchodzi np. lokal mieszkalny, można wystąpić z wnioskiem o wyrażenie zgody na zamieszkiwanie w lokalu do czasu jego sprzedania przez syndyka. Dodatkowo, upadły ma prawo złożyć wniosek o wydzielenie kwoty z ceny uzyskanej ze sprzedaży mieszkania na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych na okres do 24 miesięcy.

7. Jak długo trwa sądowa procedura oddłużeniowa przewidziana dla konsumentów?

Po złożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej do właściwego miejscowo sądu, na rozpoznanie wniosku czeka się średnio około 2 - 3 miesięcy, co stanowi I etap całego postępowania.

II etap postępowania zapoczątkowuje wydanie postanowienia o ogłoszeniu upadłości konsumenckiej. Jest to etap likwidacji majątku i ustalania listy wierzycieli dłużnika, który trwa średnio około 8 - 12 miesięcy Etap ten kończy się uprawomocnieniem postanowienia o ustaleniu planu spłaty lub postanowienia o umorzeniu zobowiązań bez ustalania planu spłaty.

Ostatni III etap postępowania w zależności od stwierdzonych przez Sąd przyczyn i okoliczności wystąpienia niewypłacalności może trwać do lat 3 lub od lat 3 do 7. Krótko mówiąc jeśli Sąd dojdzie do przekonania, że dłużnik nie przyczynił się do powstania stanu niewypłacalności, plan spłaty nie może przekroczyć 36 m-cy. W przeciwnej konstatacji plan ustalany jest na okres od 36 – do 84 m-cy.

Oczywiście w niektórych wypadkach postępowanie to może trwać krócej (brak majątku, brak ustalenia planu spłaty z uwagi na trudną sytuację upadłego) bądź dłużej (znaczny majątek do likwidacji, duża liczba wierzycieli). Jak długo będzie trwać postępowanie upadłościowe zależy również od szybkości i sprawności działań syndyka i jego współpracy z upadłym.

8. Co jeśli nie stać mnie na koszty postępowania upadłościowego?

Prowadzenie postępowania upadłościowego generuje pewne koszty. Wraz ze zmianą przepisów doszło do znacznego zliberalizowania przesłanek determinujących ogłoszenie upadłości również w zakresie obowiązku posiadania majątku przez niewypłacalnego konsumenta. Obecnie w sądowej procedurze oddłużeniowej ubóstwo masy upadłościowej nie stanowi przesłanki negatywnej przeprowadzenia postępowania upadłościowego co oznacza, że nawet kompletny brak majątku dłużnika nie stoi na przeszkodzie skorzystania z omawianej procedury. W sytuacji gdy upadłego nie stać na pokrycie tych kosztów, zostaną one pokryte przez Skarb Państwa.

9. Co dzieje się z majątkiem współmałżonka dłużnika po ogłoszeniu upadłości?

Jeśli jesteście Państwo małżeństwem i zaciągnęliście solidarnie zobowiązanie np. z tytułu kredytów, zawsze rekomenduję złożenie wniosku o upadłość konsumencką przez oboje małżonków. Zasadą jest, że majątek wspólny małżonków wchodzi w całości do masy upadłości tego z małżonków, wobec którego w pierwszej kolejności ogłoszono upadłość konsumencką. W takim wypadku sąd wyznacza jednego syndyka i łączy oba postępowania do wspólnego rozpoznania, co jest bardzo korzystne dla samych małżonków.

Jeśli chcą Państwo uzyskać więcej informacji na temat majątku wspólnego małżonków po otwarciu postępowania upadłościowego, zachęcam do zapoznania się z artykułem pt. „Wpływ ogłoszenia upadłości jednego z małżonków na wspólność majątkową”, który mogą Państwo znaleźć na moim Blogu. (kliknij TUTAJ).

10. Jakie składniki majątku nie podlegają zajęciu przez syndyka?

Na wstępie należy zaznaczyć, że syndyk dokonuje zajęcia składników majątku na podstawie tych samych przepisów na podstawie, których działa komornik. Dlatego aby uzyskać wyczerpującą informację na temat składników majątku nie podlegających zajęciu, zachęcam do zapoznania się z artykułem pt. „Składniki majątku nie podlegające egzekucji”, który mogą Państwo znaleźć na moim Blogu. (kliknij TUTAJ).

11. Czy w ramach upadłości konsumenckiej wszystkie moje długi zostaną umorzone?

Nie wszystkie. Nie podlegają umorzeniu zobowiązania o charakterze alimentacyjnym, zobowiązania wynikające z rent z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci, zobowiązania do zapłaty orzeczonych przez sąd kar grzywny, a także do wykonania obowiązku naprawienia szkody oraz zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, zobowiązania do zapłaty nawiązki lub świadczenia pieniężnego orzeczonych przez sąd jako środek karny lub środek związany z poddaniem sprawcy próbie, jak również zobowiązania do naprawienia szkody wynikającej z przestępstwa lub wykroczenia stwierdzonego prawomocnym orzeczeniem oraz zobowiązania, których upadły umyślnie nie ujawnił, jeżeli wierzyciel nie brał udziału w postępowaniu.

12. Jakie czynności podejmuje syndyk?

Syndyk ma przede wszystkim za zadanie:

  • powiadomić wierzycieli o ogłoszeniu upadłości dłużnika i wezwać ich do zgłaszania swoich wierzytelności;
  • sporządzić spis inwentarza i planu likwidacyjnego;
  • sporządzić listę wierzytelności spornych i ewentualnie jeśli takie występują również bezspornych;
  • sprzedać majątek upadłego;
  • sporządzić plan podziału funduszy uzyskanych ze zbycia majątku upadłego;
  • sporządzić projekt planu spłat wierzycieli.


Czynności syndyka przede wszystkim sprowadzają się do spieniężenia majątku dłużnika w celu maksymalnego zaspokojenia wierzycieli, czyli uzyskania jak największej wartości funduszy masy upadłości w jak najkrótszym czasie. Należy mieć na względzie, że syndyk ma bezpośredni kontakt z upadłym i przekazuje te informacje sędziemu – komisarzowi. W związku z tym nie wykonywanie zarządzeń syndyka zgodnych z Prawem Upadłościowym może przykładowo skutkować umorzeniem postępowania. Zanim jednak do tego dojdzie syndyk powinien skorzystać z innych narzędzi, jak środki przymusu określone w KPC bądź przepisy karne.

13. Jaki jest koszt przeprowadzenia postępowania upadłościowego?

Odpowiednie poznanie historii Klienta pozwala mi przedstawić stosowną cenę uwzględniającą zakres niezbędnej pracy i jego wymiar czasowy. Wyceny dokonuję zawsze po zapoznaniu się z sytuacją osobistą dłużnika oraz po wyliczeniu ilości posiadanych przez dłużnika wierzycieli. To co odróżnia moją kancelarię od większości firm świadczących tego typu usługi na rynku, to objęcie pomocą prawną również na drugim etapie postępowania upadłościowego.
Cena usługi: 3 600 – 4 500 PLN netto

14. Uporczywe wizyty i problemy z nachalnym windykatorem?

Uporczywe wizyty tzw. windykacji terenowej należy zgłaszać policji, jako nachodzenie, naruszanie prywatności, nękanie wywołujące poczucie zagrożenia i próbę wymuszenia zwrotu wierzytelności. Należy mieć na uwadze, że windykator nie jest urzędnikiem państwowym ani inną uprawnioną do tego osobą i nikt nie jest zobligowany do tolerowania jego odwiedzin. Tym samym windykator lub inna osoba próbująca wtargnąć się na teren prywatny lub groźbą albo siłą zabrać majątek należący do dłużnika, popełnia poważne przestępstwo, które należy niezwłocznie zgłosić na policję lub prokuraturę. Pełnomocnik może wyłącznie w imieniu wierzyciela prosić o zapłatę! Proszę pamiętać, że jedynie komornik może w Polsce przymusowo egzekwować długi w ramach stanowionego prawa i żaden windykator, prawnik, prywatny detektyw nie jest do tego władny.

15. Jak przygotować się do ogłoszenia upadłości?

Wymienić można kilka czynności, które należy wykonać:

  • analiza czynności prawnych dłużnika dotyczących jego majątku – mowa tu o czynnościach, w których dłużnik rozporządzał swoim majątkiem w ciągu ostatnich pięciu lat przed złożeniem wniosku o upadłość;
  • ustalenie wszystkich aktualnych wierzycieli (raport Biura Informacji Kredytowej, zestawienie komornicze);
  • skompletowanie dokumentacji dotyczącej zobowiązań (umowy kredytowe, cesje wierzytelności, dokumenty od komornika, orzeczenia sądów);
  • skompletowanie dokumentacji dotyczącej sytuacji życiowej oraz stanu zdrowia dłużnika lub osób na jego utrzymaniu – jeśli jego stan zdrowia lub któjekolwiek z osób będących na jego utrzymaniu, przyczynia się do pogorszenia jego możliwości zarobkowych.