Co to jest plan spłaty wierzycieli?
Plan spłaty wierzycieli określa zakres spłat dokonywanych przez upadłego, który ustalany jest po zakończeniu II etapu postępowania upadłościowego. Wstępny projekt tego planu sporządza syndyk, po czym przesyła go do nadzorującego całe postępowanie sędziego komisarza, który z kolei wydaje w tej kwestii stosowne postanowienie. Należy podkreślić, że sąd nie jest w żaden sposób związany stanowiskiem syndyka co do treści planu spłaty, a sama okoliczność przedłożenia projektu planu spłaty przez syndyka nie oznacza, że sąd upadłościowy w ogóle plan spłaty ustali albo, że ustali go w kształcie zaproponowanym przez syndyka.
Po wykonaniu planu spłaty, pozostała część niespłaconych zobowiązań dłużnika, a nie ujętych w planie spłaty zostanie przez sąd umorzona. Zdarza się również sytuacja, w której sąd umorzy zobowiązania bez ustalania planu spłaty wierzycieli. Oddłużenie bez jakichkolwiek spłat przewidziane jest przez ustawodawcę tylko w wyjątkowych okolicznościach, w których nie ma możliwości poprawy sytuacji majątkowej, zarobkowej czy zdrowotnej u dłużnika.
Kryteria na podstawie, których sąd ustala wysokość miesięcznych rat objętych planem spłaty
Zgodnie z art. 491 (15) ust. 2 sąd ustalając plan spłat bierze pod uwagę możliwości zarobkowe upadłego, konieczność utrzymania upadłego i osób pozostających na jego utrzymaniu oraz inne niezaspokojone zobowiązania masy upadłości.
Możliwości zarobkowych nie należy łączyć jedynie z aktualnie uzyskiwanymi dochodami. Oczywiście przy ich ocenie sąd nie może abstrahować od osiąganych przez dłużnika dochodów, ale będzie również uwzględniał doświadczenie zawodowe, wykształcenie a nawet sytuację zdrowotną. Przepisy te mają uniemożliwić zdarzające się w praktyce przypadki, w których część dłużników specjalnie podpisuje umowy z zaniżonym wynagrodzeniem, w rzeczywistości ukrywając po części uzyskiwane dochody. Z drugiej strony sąd nie może nakazać upadłemu pracy w wymiarze 12-stu godzin dziennie, ale może go „zmotywować” do generowania większego dochodu, jeśli zachodzą ku obiektywnie sprzyjające okoliczności.
Sąd bierze również pod uwagę konieczność utrzymania upadłego oraz osób pozostających na jego utrzymaniu. Przy konstruowaniu wniosku o ogłoszenie upadłości należy stosować argumentację przemawiającą za tym, aby sąd przyjął koszty utrzymania na poziomie przeciętnym, a nie minimalnym. Jest to istotna kwestia z punktu widzenia zasądzonych w przyszłości miesięcznych rat stanowiących plan spłaty, bowiem im mniejsze koszty zostaną przyjęte przez sąd, tym większa może być miesięczna rata przewidziana na poczet planu spłaty wierzycieli. Przygotowując się do złożenia wniosku o upadłość konsumencką należy mieć na względzie powyższe wytyczne, które pozwolą na ustanowienie planu, który nie będzie zbyt bolesny w sferze finansowej dla dłużnika.
Kryteria na podstawie, których sąd ustala długość trwania planu spłaty
Zgodnie z przepisami prawa upadłościowego w przypadku gdy w drodze wykonania planu spłaty wierzycieli dłużnik spłaci co najmniej 70% zobowiązań objętych planem spłaty wierzycieli, plan spłaty wierzycieli zostanie ustalony na okres nie dłuższy niż rok. Do tego typu sytuacji dochodzi wyłącznie w przypadkach, gdy dłużnicy dysponują dużym majątkiem, np. w postaci nieruchomości. Natomiast gdy w drodze wykonania planu spłaty wierzycieli dłużnik spłaci co najmniej 50% zobowiązań objętych planem spłaty wierzycieli, wówczas plan nie może zostać ustalony na czas dłuższy niż dwa lata.
Jednak w zdecydowanej większości przypadków wyżej wskazane sytuacje nie będą zachodzić. Wtedy istotne będzie to czy, i w jaki sposób dłużnik doprowadził do stanu swojej niewypłacalności lub czy istotnie zwiększył jej stopień. Jeśli sąd uzna, że działania dłużnika w tym zakresie były umyślne bądź rażąco niedbałe to plan spłat wierzycieli zostanie ustalony na okres nie krótszy niż 36 miesięcy i nie dłuższy niż 84 miesiące.
W tym miejscu należy podkreślić, że ustawodawca wprowadził zasadę, iż do okresu wykonywania planu spłat wlicza się okres przypadający po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia upadłości do dnia jego zakończenia, tj. do dnia uprawomocnienia się postanowienia o ustaleniu planu spłaty. Jest to dobra informacja dla dłużników, w przypadku których postępowania nie są prowadzone w tempie satysfakcjonującym samego zainteresowanego, co w praktyce najczęściej przejawia się opieszałymi działaniami syndyka. W tych przypadkach zbyt długie trwanie postępowania upadłościowego będzie mieć przełożenie na skrócenie planu spłaty.
Plan spłaty może być ustalony na jeden ze wskazanych poniżej okresów:
- na okres roku;
- na okres dwóch lat;
- na okres do 36 miesięcy;
- na okres od 36 do 84 miesięcy;
Podsumowanie
Plan spłaty jest niewątpliwie kluczowym momentem każdego postępowania upadłościowego. Najistotniejszą kwestię odgrywa tutaj to, w jaki sposób w konkretnym przypadku sąd zakwalifikuje doprowadzenie dłużnika do stanu niewypłacalności czy istotnego pogłębienia tego stanu. Jeżeli dłużnikowi w tym zakresie nie można przypisać umyślności lub rażącego niedbalstwa, to wówczas plan spłaty będzie rozłożony na okres maksymalnie 36 miesięcy. Dlatego dopiero szczegółowa analiza sytuacji w jakiej znalazł się dłużnik oraz odpowiednie przygotowanie go do złożenia wniosku zagwarantuje skuteczne uzyskanie oddłużenia.
Oferuję skuteczną pomoc w „oddłużaniu" w ramach upadłości konsumenckiej, w tym byłych przedsiębiorców.
