Wprowadzenie
Część osób zamierzających ogłosić upadłość konsumencką, jest również dłużnikami alimentacyjnymi czy też ciąży na nich takowy obowiązek. Nierzadko można się spotkać ze stwierdzeniami o umorzeniu długów alimentacyjnych w postępowaniu upadłościowym, szczególnie w przestrzeni internetowej. W dzisiejszym wpisie postaram się wyjaśnić, jaki wpływ ma ogłoszenie upadłości na długi alimentacyjne oraz sposób realizacji bieżącego obowiązku alimentacyjnego przez dłużnika.
Czy długi alimentacyjne podlegają umorzeniu w ramach upadłości konsumenckiej?
Na wstępie od razu należy odpowiedzieć zdecydowanie NIE! Długi alimentacyjne należą do specjalnej kategorii długów, które są ustawowo wyłączone spod umorzenia w ramach postępowania upadłościowego. Powyższa zasada odnosi się zarówno do zaległych długów alimentacyjnych powstałych przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości, jak i tych regulowanych na bieżąco. A więc nawet po zakończeniu postępowania upadłościowego, pomimo uwzględnienia wierzyciela alimentacyjnego na liście wierzycieli, część zobowiązania niewykonana w ramach planu spłaty nie zostanie umorzona bądź zmniejszona.
Zaległe alimenty a upadłość konsumencka
Podczas trwania postępowania upadłościowego występują odmienne zasady dochodzenia alimentów bieżących oraz zaległych. Ogłoszenie upadłości konsumenckiej wyklucza możliwość dochodzenia zaległych alimentów od dłużnika na drodze postępowania egzekucyjnego. Jeżeli uprawniony do alimentów ma wierzytelność z tytułu zaległych alimentów, to powinien zgłosić kwotę wierzytelności syndykowi na otrzymanym od niego specjalnym formularzu. Jeżeli wierzycielem alimentacyjnym jest małoletnie dziecko, w jego imieniu zgłoszenia dokonuje przedstawiciel ustawowy.
Po dokonaniu zgłoszenia wierzytelności, zaległe alimenty zostaną umieszczone na liście wierzytelności sporządzonej przez syndyka i zaspokojone w pierwszej kolejności (kategoria I) w ramach kategorii zaspokajania wierzycieli. Mimo korzystania niejako z pierwszeństwa zaspokojenia, należy podkreślić, że zaległe alimenty znajdują zaspokojenie dopiero za kosztami postępowania oraz alimentami bieżącymi. Niezaspokojona w ten sposób, tj. z masy upadłości w trakcie trwania postępowania upadłościowego część zaległych alimentów, będzie mogła być dochodzona przez osobę uprawnioną w ramach standardowego postępowania egzekucyjnego, wszczynanego z inicjatywy samego wierzyciela już po zakończeniu postepowania upadłościowego.
Bieżące alimenty a upadłość konsumencka
Ogłoszenie upadłości w zdecydowanej ilości przypadków nie ma wpływu na bieżący obowiązek alimentacyjny. Jeżeli przed otwarciem postępowania upadłościowego zobowiązany realizował swój obowiązek terminowo oraz wysokość świadczenia alimentacyjnego nie przekraczała wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę przewidywanego na dany rok, wówczas powinno być wypłacane w tym samym terminie i wysokości jak dotychczas (wypłacane alimenty w ten sposób nie mogą przekroczyć płacy minimalnej), z tą tylko różnicą, że przez syndyka masy upadłościowej. Tym samym w praktyce nie wiele ulega zmianie.
Jak wspomniałem już powyżej, alimenty bieżące korzystają z pierwszeństwa zaspokojenia przed innymi należnościami, w tym przed alimentami zaległymi. Wypłatę alimentów przez syndyka warunkuje jednak zasobność masy upadłości. Alimenty są bowiem wypłacane, o ile fundusze masy upadłości na to pozwalają, w następstwie wpływu do masy upadłości odpowiednich sum. Należy przy tym zaznaczyć, że z masy upadłości zaspokaja się w pierwszej kolejności koszty postępowania upadłościowego. Wypłata alimentów w ten sposób przez syndyka dokonywana jest do dnia sporządzenia ostatecznego planu podziału funduszy masy upadłości.
Upadłość konsumencka a alimenty – zmiana orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego
Nowelizacja przepisów prawa upadłościowego obowiązująca od 24 marca 2020 r. wprowadziła przepis pozwalający syndykowi na wytoczenie powództwa w zakresie zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego ciążącego na dłużniku. Jest to nowe uprawnienie syndyka umożliwiające wytoczenie mu do sądu powództwa o zmniejszenie lub ustanie obowiązku alimentacyjnego, stanowiące swoistego rodzaju narzędzie do kontrolowania orzeczeń alimentacyjnych. W uzasadnieniu projektu ustawy można przeczytać, iż wprowadzenie tego przepisu podyktowane było częstym wykorzystywaniem przez dłużników alimentów jako środka transferowania pieniędzy celem uszczuplenia swojego majątku. Bowiem, jak już było wspominałem powyżej, obowiązek regulowania alimentów posiada pierwszeństwo spłaty w stosunku do innych zobowiązań.
Ponadto ogłoszenie upadłości konsumenckiej nie pozbawia upadłego możliwości żądania obniżenia alimentów. Jeżeli sytuacja materialna upadłego uległa pogorszeniu może on wnieść pozew do sądu o obniżenie alimentów. Taki pozew powinien być wniesiony do sądu przez samego upadłego, a nie syndyka.
Oferuję skuteczną pomoc w „oddłużaniu" w ramach upadłości konsumenckiej, w tym byłych przedsiębiorców
